Zaterdag 20 september
De tijd, ervaren en gemeten

De ervaring van tijd heeft veel gestalten. We hebben tijd of geen tijd, te weinig of te veel (verveling). We kunnen tijd winnen (techniek) of verliezen, verspillen. Soms duurt iets lang en soms kort. Sommige dingen zijn tijdelijk (vergankelijk) en andere zijn blijvend en duren. Er is een vroeger en later. We hebben een verleden en een toekomst, herinneringen en verwachtingen. Er is sprake van op tijd zijn, over tijd zijn en bij de tijd zijn. Tijd is geld.

De tijd kan ook gemeten worden. De kalender en het dateren zijn vormen van dit meten. De jaartelling. Het instrument bij uitstek van het meten van de tijd is de klok (met allerlei variaties). Het uurwerk zoals wij dat kennen is een uitvinding van de moderne tijd, en is in veel opzichten bepalend voor ons bestaan. De klok, het meten van de tijd, is ook een mogelijkheidsvoorwaarde voor de moderne techniek (timing).

Zaterdag 4 oktober
De tijd, de vader van alle dingen

De tijd is niet iets maar ook niet niets. De tijd verstrijkt niet, stroomt niet, maar de dingen veranderen, bewegen en gebeuren en dat is slechts mogelijk op grond van de tijd. De tijd gaat niet voorbij maar wel het ogenblik, het (geschikte) moment, het nu (kairos).

“Veritas filia tempores”. De waarheid is een dochter van de tijd, maar met alleen de waarheid, alles wat is en gebeurt is mogelijk op grond van de tijd. Heidegger suggereert zelfs in ‘Sein und Zeit’ (1927) dat tijd en zijn hetzelfde zijn. Het waarnemen, het zien en het horen, het spreken en de communicatie veronderstellen tijd. Het geldt ook voor het licht en het geluid, de herinnering en het vergeten, de belofte en het vertrouwen, voor het sparen en de schuld, de oorlog en de vrede, de economie en de politiek, kortom voor het mens-zijn. De tijd (de tijd van leven tussen geboorte en dood) is het grootste geschenk dat wij ontvangen.